وقتی صحبت از برش مواد سخت میشود، یکی از اولین گزینههایی که به ذهن میرسد فناوری واترجت است؛ روشی که با استفاده از فشار بالای آب و گاهی ذرات ساینده، قادر به برش فولاد، سنگ، سرامیک و حتی تیتانیوم است. اما سوال اینجاست: آیا واترجت آنقدر قدرتمند هست که بتواند الماس را هم ببرد؟
در این مقاله بهصورت ساده و کاربردی به این پرسش پاسخ میدهیم.
واترجت چیست و چطور کار میکند؟
واترجت (Waterjet cutting) دستگاهی است که با استفاده از آب با فشار فوقالعاده بالا (گاهی بیش از 60 هزار PSI)، قادر است مواد را بدون ایجاد گرما برش دهد. در بیشتر موارد، این آب با ذرات ساینده مثل گارنت ترکیب میشود تا بتواند مواد سختتر را نیز ببرد. یکی از مزایای بزرگ واترجت این است که برخلاف لیزر یا پلاسما، هیچ گرمایی به قطعه وارد نمیکند؛ بنابراین برای مواد حساس، گزینهای عالی محسوب میشود.
الماس؛ سخت اما شکننده!
الماس سختترین ماده شناختهشده در طبیعت است. در مقیاس سختی موس، امتیاز 10 دارد. اما جالب است بدانید که این سختی به معنای مقاومت کامل نیست! الماس در عین حال که بسیار سخت است، شکننده نیز هست. یعنی ممکن است تحت فشار یا ضربه نادرست، ترک بردارد یا حتی بشکند.
آیا واترجت میتواند الماس را برش دهد؟
پاسخ کوتاه: بله، اما بهسختی!
واترجتهای بسیار قدرتمند که از ذرات ساینده استفاده میکنند، در شرایط خاص میتوانند الماس را برش دهند. برای مثال در ویدئویی از کانال یوتیوب Cody’s Lab، یک الماس ۱۷ قیراطی با واترجت برش داده شد. با این حال، این فرآیند ساده یا رایج نیست.
چرا؟
دلایل اصلی:
-
الماس بسیار سختتر از اغلب ذرات ساینده است. حتی گارنت هم توان رقابت با الماس را ندارد.
-
ریسک شکستگی بالاست. فشار نامناسب میتواند بهجای برش، باعث ترک خوردن یا شکستن الماس شود.
-
هزینه بالا و استهلاک تجهیزات نیز از عوامل بازدارنده است.
صنعت چگونه الماس را برش میدهد؟
برای برش دقیق و بدون آسیب الماس، از فناوریهای پیشرفتهتری استفاده میشود:
-
برش لیزری با دقت بالا
-
تیغههای الماسه مخصوص تراش مکانیکی
-
فناوریهای ترکیبی مانند Laser MicroJet که توسط شرکتهایی مثل Synova ارائه میشود
این روشها کنترل بالاتری روی روند برش دارند و ریسک آسیب به سنگ را به حداقل میرسانند.
نتیجهگیری
در نهایت، اگرچه واترجت در برش بسیاری از مواد بیرقیب است، اما وقتی پای الماس به میان میآید، فقط در شرایط خاص و با تجهیزات ویژه میتواند موفق باشد. صنعتگران ترجیح میدهند از روشهایی دقیقتر و ایمنتر مثل لیزر استفاده کنند.
شرکت پایابرش توس آماده انجام هرگونه خدمات مشاوره در ارتباط با خدمات برش ( برش واترجت، پرس برک CNC (خم CNC)، گیوتین CNC، لیزر فایبر، برش پلاسما، برش هوا گاز و برش پلاسمای high-focus) می باشد. بدین منظور با شماره 09122008001 تماس بگیرید.